------------------------------------------------------------------------- EHS Myanmar | 13.1.2023
ESIA, EIA, IEE အစရှိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု ဆန်းစစ်ခြင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို လုပ်ဆောင်ရာမှာ ကိုယ့်ရဲ့ စီမံကိန်းက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် အနုတ်သဘောနဲ့ အပြုသဘောဆိုင်ရာ ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုတွေရှိလဲ၊ ဘယ်လိုဘယ်ပုံထိခိုက်မှုရှိလဲ၊ အဲဒီဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကို ဘယ်လိုမျိုးလျှော့ချမလဲ၊ ကောင်းကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကိုရော ဘယ်လိုမျိုးတိုးမြှင့်မလဲ ဆိုတာတွေကို လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ သေချာလေး ဆန်းစစ်လေ့လာမှုတွေ ပြုလုပ်ကြပေမဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ စီမံကိန်း လုပ်ငန်းခွင်အတွင်းမှာ ပါဝင်ပတ်သက်လုပ်ကိုင်နေကြရသူတွေရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု (Occupational Health and Safety) အခန်းကဏ္ဍကိုတော့ အရေးမပါဘူးဆိုပြီး ယူဆတာကြောင့်ဖြစ်စေ၊ တခြားအကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်ဖြစ်စေ အလေးအနက်ထားပြီး ထည့်သွင်းဖို့ အားနည်းတတ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သင့်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း တိုးတက်ဖို့အတွက် Occupational Health and Safety (OHS) က ဘာကြောင့် အရေးကြီးသလဲဆိုတာကို ဒီနေ့မှာ ဆွေးနွေးတင်ပြပေးသွားပါမယ်။
စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတစ်ခု အောင်မြင်တယ်၊ ကျရှုံးတယ်ဆိုတာဟာ အဲဒီလုပ်ငန်းထဲမှာ ပါဝင်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေအပေါ် အများကြီး မူတည်နေပါတယ်။ သင့်လုပ်ငန်းက ဝန်ထမ်းတွေ ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်နေမှသာ သင့်စီးပွားရေးရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တိုင်းမှာ နှေးဖင့်မှုမရှိဘဲ လုပ်ငန်းကောင်းစွာလည်ပတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အကယ်၍ လုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု စီမံချက်တွေကို သေချာမလုပ်ဆောင်ထားဘူးဆိုရင် လုပ်ငန်းခွင်အက်စီးဒင့် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေများလာပါလိမ့်မယ်။ အက်စီးဒင့်တစ်ခုခုဖြစ်လာပြီဆိုရင် လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်မှုတွေကို ရပ်တန့်လိုက်ရပြီး အက်စီးဒင့် ဘာကြောင့်ဖြစ်လဲ၊ ဘယ်လိုဖြစ်လဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးရပါတော့မယ်။ ပြီးရင် နဂိုအခြေအနေအတိုင်း ပြန်လည်ပတ်နိုင်အောင် လိုအပ်တာတွေပြုပြင်ဖို့၊ ကုစားဖို့တွေ လိုအပ်လာပါတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အက်စီးဒင့်ဖြစ်သွားတဲ့ ဝန်ထမ်းဟာ ဒဏ်ရာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးရသွားတယ်ဆိုရင် လုပ်ငန်းရှင် ကိုယ့်မှာ တစ်ပူပေါ် နှစ်ပူဆင့်ကုန်ပြီး ကုသစရိတ်ပေးရတာနဲ့ ၊ ဝန်ထမ်းအစားထိုးရှာရတာနဲ့ အလုပ်တွေပိုရှုပ်ကုန်ပါလိမ့်မယ်။ ပစ္စည်းပစ္စယ ပျက်စီးသွားတယ်ဆိုရင်လည်း အစားထိုးတပ်ဆင်ရတာတွေ၊ ပြုပြင်တာတွေ လုပ်ရတော့မှာမို့ အချိန်ရော၊ ငွေရော ဆုံးရှုံးမှုတွေဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ အဆုံးစွန်ဆုံး အခြေအနေဖြစ်တဲ့ လူသေမှုပါဖြစ်ရင်တော့ ပိုတောင် အမှုတွေကြီးကုန်ပါလိမ့်မယ်။
သင်အပင်ပန်းခံပြီး လေ့ကျင့်ပေးထားတဲ့၊ သင့်လုပ်ငန်းနဲ့လည်း အသားကျနေပြီဖြစ်တဲ့၊ သင့်အတွက်အရေးပါတဲ့ ဝန်ထမ်းတစ်ယောက်ယောက်သာ သင့်ရဲ့ Occupational Health and safety စီမံဆောင်ရွက်ချက်တွေ ပေါ့လျော့မှုကြောင့် အက်စီးဒင့်တစ်ခုခုဖြစ်သွားခဲ့တယ်ဆိုရင် သူ့လို အရည်အချင်းရှိတဲ့သူတစ်ယောက်ကို ညတွင်းချင်း လိုက်ရှာအစားထိုးဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။
အက်စီးဒင့်တွေဖြစ်တယ်ဆိုရင် ဒဏ်ရာရနိုင်သလို အသက်ဆုံးရှုံးရမှုတွေလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်လုပ်ငန်းအတွက် အဖိုးတန်တဲ့ဝန်ထမ်းတစ်ယောက်ကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့အချိန်က ခဏတာ ဖြစ်နိုင်သလို ထာဝရလည်း ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး အလုပ်နဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေဖြစ်လာပြီဆိုရင် သူ့ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေဟာ ပြန်လည်ဖာထေးလို့မရနိုင်တော့တဲ့အထိကို ဆိုးရွားသွားနိုင်ပါတယ်။
အလုပ်တွင်မှုနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး စဉ်းစားကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ကျန်းမာသူတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဟာ productivity မြင့်မားပါတယ်။ ကိုယ့်ဝန်ထမ်းတွေ ကျန်းမာနေဖို့အတွက်ဆိုရင် ကျန်းမာပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိစေတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ပတ်ဝန်းကျင်ကို အလုပ်ရှင် ကိုယ်က ဖန်တီးပေးဖို့လိုပါတယ်။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ သင့်ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေဟာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဖုန်မှုန့်တွေ၊ အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့တွေကို ရှူရှိုက်ပြီးအလုပ်လုပ်နေရမယ်ဆိုရင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာပြီး အလုပ်လုပ်ဆောင်ဖို့ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။
တုန်ခါမှု vibration ဒဏ်ကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ခံစားရတဲ့ အလုပ်သမားတွေဟာလည်း စက်ပစ္စည်းတွေကို သေချာ ဆုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းမရှိတာ၊ စက်ခလုတ်တွေကို သေချာနှိပ်မရတော့တာမျိုးတွေဖြစ်လာပြီး နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ အရည်အသွေးမကောင်းတဲ့ ထုတ်ကုန် ထွက်ရှိလာတာတွေ၊ မလိုလားအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင်အန္တရာယ်တွေဖြစ်လာပြီး ပစ္စည်းဆုံးရှုံးမှု၊ လူဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြုံလာရပါလိမ့်မယ်။
လုပ်ငန်းခွင်ဆူညံမှုကိုလည်း ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းတဲ့ အခြေအနေဖြစ်အောင် သေချာ မစီမံမခန့်ခွဲထားဘူးဆိုရင် အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ အရေးကြီးတဲ့ လမ်းညွှန်ချက်တွေ၊ သတိပေးစကားတွေ မကြားရဘဲဖြစ်ကုန်ပြီး အင်မတန်မှ အန္တရာယ်ကြီးတဲ့ အခြေအနေတွေဆီ ဦးတည်သွားပါလိ့မ်မယ်။
သင့်လုပ်ငန်းက အဖွဲ့သားတွေဟာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဘာထိခိုက်ဒဏ်ရာမှ ရနိုင်ခြေမရှိဘဲ ပျော်ရွှင်မှု၊ လုံခြုံမှုကို ခံစားရမှသာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ပိုကောင်းလာမှာဖြစ်ပြီး ရလဒ်အနေနဲ့ သင့်စီးပွားရေး ကောင်းမွန်တိုးတက်လာစေမှာပါ။ သင့်ရဲ့ လက်အောက်ငယ်သားတွေကို ဒဏ်ရာအနာတရ ဖြစ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်းဟာ သူတို့ကိုသာမက သင့်ရဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကိုပါ အကျိုးအမြတ်ရရှိလာစေမှာဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ နောက်တစ်ချက်က OHS ဟာ လုပ်ငန်းရှင်ဖြစ်တဲ့ သင့်ကို ပိုက်ဆံအကုန်အကျသက်သာစေပါတယ်။ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ဘေးကင်းလုံခြုံမှုအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရတာတွေဟာ ပိုက်ဆံထွက်စေတဲ့ အပိုအလုပ်တွေလို့ သင့်အနေနဲ့ ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပေမဲ့ တကယ်တမ်းတော့ ဒါဟာ အကျိုးအမြတ်ရရှိစေမဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါပဲ။
သင်က OHS ကဏ္ဍထဲ ငွေကြေးရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုက်တဲ့အခါ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အက်စီးဒင့်ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ လျော့ကျသွားပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ အက်စီးဒင့်တစ်ခုဖြစ်ရင် ကုန်ကျမဲ့ တနင့်တပိုး လျော်ကြေးငွေတွေ၊ ဒဏ်ကြေးတွေ၊ အာမခံကြေးတွေ ဘာမှကုန်တော့မှာမဟုတ်ဘဲ သင့်လုပ်ငန်းကို အပူအပင်ကင်းကင်းနဲ့ ဆက်လက် လည်ပတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါတင်မကသေးဘဲ သင့်ရဲ့ဝန်ထမ်းတွေဟာ သင် သူတို့အပေါ် ဂရုစိုက် အလေးထားမှန်း သိရတဲ့အတွက် သင့်ကို အလုပ်ရှင်ကောင်းအဖြစ်နဲ့ လေးစားပြီး လုပ်ငန်းခွင်မှာ ကြိုးစားလုပ်ကိုင်ကြမှာဖြစ်လို့ ဝန်ထမ်းအသစ်ထပ်ခန့်ရမဲ့၊ လူသစ်တွေကို လေ့ကျင့်ပေးရမယ့် စရိတ်စကတွေကို အများကြီးလျှော့ချပစ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ပြီး စီးပွားရေးလောကမှာ ဂုဏ်သတင်းက အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ စားသုံးသူတွေ၊ ဝန်ထမ်းတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့၊ အခြားသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ သင်နဲ့ လက်တွဲလုပ်ဆောင်လာချင်အောင်လုပ်ဖို့ဆိုရင် သင့်ကုမ္ပဏီ၊သင့်စက်ရုံ၊သင့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဟာ ဂုဏ်သတင်းမွှေးပျံ့နေဖို့လိုပါတယ်။ ဒီလို ဂုဏ်သတင်းမွှေ့းပျံချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အပြင်ပိုင်းသာမက အတွင်းပိုင်းကိုပါ အလေးထား ဂရုစိုက်ပေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
သင့်လုပ်ငန်းခွင်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေနိမ့်ကျနေရင် အက်ဆီးဒင့်တွေဖြစ်မယ်၊ သင့်ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ကိုယ်ကျန်းမာရေးနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးထိခိုက်လာမယ်၊ ဝန်ထမ်းတွေက သင့်လုပ်ငန်းခွင်ကို ငရဲလို့မြင်လာမယ်၊ အဆင်မပြေရင် ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်ထွက်ကုန်ကြမယ်၊ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် အလုပ်ထွက်လို့မဖြစ်လို့ ကျန်နေခဲ့ရသူတွေကလည်း အလုပ်လုပ်ရတာ မပျော်တော့တဲ့အတွက် အလုပ်တွင်တော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီတော့ သင့်ဘက်ကနေ ဘယ်လိုမှ ကြံရာမရတဲ့အဆုံး တင်းကျပ်တဲ့ စည်းမျဉ်းတွေ၊ ဒဏ်ကြေးတွေနဲ့ သူတို့ကို ဖိအားပေး အလုပ်ခိုင်းစေမိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် သင့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရဲ့ ပုံရိပ်ဟာ ဘယ်လိုမှ မကောင်းနိုင်တော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ မလိုလားအပ်တဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းမှုတွေမဖြစ်စေဖို့အတွက် OHS ကိုလုပ်ဆောင်ဖို့ အရေးပါလှပါတယ်။
ပြီးတော့ ပြိုင်ဆိုင်မှုများတဲ့ အခုလိုခေတ်ကြီးမှာ သင့်စီးပွားရေးနယ်ပယ်က အခြား ပြိုင်ဖက်တွေထက် သာလွန်ဖို့အတွက်ဆို ဈေးနှုန်းဆိုတဲ့ အချက်တစ်ခုတည်းနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်လို့မရတော့ပါဘူး။ အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ ထွက်ကုန်နဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကိုပေးရတော့မှာဖြစ်တဲ့အပြင် အများပိုင်နဲ့ ပုဂ္ဂလိက ပိုင်အခန်းကဏ္ဍတွေက စီမံကိန်းအကြီးစားတွေကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ဖို့အတွက် ပြိုင်ဘက်တွေနဲ့ ယှဉ်လုရမဲ့အခါ သင့် ကုမ္ပဏီရဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကျန်းမာရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းတွေဟာ အရေးပါလာပါပြီ။ သင့်ကုမ္ပဏီဟာ လုပ်ငန်းခွင် ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေးမှတ်တမ်းကောင်းတွေရှိထားတယ်၊ သင့်လုပ်ငန်းခွင်မှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လက်အောက်ငယ်သားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုအတွက် လိုအပ်တာတွေ အကုန်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်ပေးထားတယ်ဆိုတဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေသာရှိနေရင် သင့်စီးပွားရေးနယ်ပယ်မှာ အခြားပြိုင်ဘက်တွေထက် အမြဲတမ်းခေါင်းတစ်လုံးသာနေမှာ အမှန်ပါပဲ။
ကိုယ့်လုပ်ငန်းခွင်မှာ OHS ကိုအလေးထားဆောင်ရွက်ခြင်းဟာ ဝင်ငွေစီးဆင်းလည်ပတ်မှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင်ဖန်တီးပေးပါတယ်။ International Social Security Association က ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ သုတေသနအရ OHS ကိုအသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် ပြန်ရလာတဲ့ အကျိုးအမြတ် တန်ဖိုးဟာ 2.2 ရှိတယ်လို့ လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဆိုလိုရင်းက OHS မှာ 1 ဒေါ်လာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုက်တိုင်း 2.2 ဒေါ်လာ ပြန်ရလာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလေ့လာမှုဟာ OHS အပေါ် လူအများစုထားတဲ့ အဆိုးမြင်သဘောထားတွေကို တပ်လှန့်လိုက်သလိုပါပဲ။ လုပ်ငန်းရှင်အတော်များများဟာ OHS ကို အပိုကုန်ပေါက်အဖြစ် ရှုမြင်တတ်ကြပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် OHS ကဏ္ဍကို ငွေသိပ်မထည့်ဘဲ ချွေတာကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို လုပ်ဆောင်မှုကြောင့် အဆုံးသတ်မှာ လုပ်ငန်းခွင်တွင်း အက်စီးဒင့်တွေ၊ ဒဏ်ရာအနာတရဖြစ်မှုတွေ၊ သေဆုံးမှုတွေ ပိုမိုဖြစ်လာပါတော့တယ်။ လုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့လည်း ဂုဏ်သတင်းကျဆင်းတာတွေ၊ တရားတဘောင်ရင်ဆိုင်ရတာတွေ၊ ဝန်ထမ်းတွေ အများကြီးထွက်ကုန်ပြီး turnover rate မြင့်လာတာတွေ ကြုံတွေ့လာရပါလိ့မ်မယ်။
ဒါကြောင့် “စေတနာကောင်းရင် ကံကောင်းတယ်” ဆိုတဲ့စကားအတိုင်းပဲ ကိုယ့်လက်အောက်ငယ်သားဝန်ထမ်းတွေအပေါ် စေတနာထားပြီး လုပ်ငန်းခွင် ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး (OHS) ကို သေချာဆောင်ရွက်ပေးတဲ့အခါ သင့်လက်အောက် ဝန်ထမ်းတွေကို ကာကွယ်ပေးရာလည်းရောက်သလို သင့်လုပ်ငန်းစီးပွားရေးလည်း တိုးတက်လာမှာ အမှန်ပါပဲ။
ရေးသားသူ - အက်သီနာ
Sources – HASpod, European Agency for Safety and Health at Work, IOSH, hellonimbl
EHSMyanmar ရဲ့ Environmental Managment and Planning (EMP) online course Batch 2 ကိုစိတ်ဝင်စားမယ်ဆိုလျှင် ဒီမှာ www.ehsmyanmar.org လေ့လာလိုက်ပါ။ -------------------------------------------------------- EHS Myanmar ၏ ဆောင်းပါးများကို အမြဲမပြတ်သိရှိနိုင်ဖို့ telegram channel ကိုအခုပဲ အခမဲ့ join လိုက်ပါ။
Comments